Elektrostatyczność jest częstym problemem w wielu gałęziach przemysłu, w których produkcja odbywa się w warunkach o zwiększonej lub zmniejszonej wilgotności otoczenia, a także w przypadku kontaktu z niektórymi materiałami. Może ona prowadzić do niebezpiecznych wyładowań, które powodują uszkodzenia komponentów i eksplozje, a co za tym idzie – do zagrożenia życia pracowników. Dlatego stosowanie mat ESD jest ważnym elementem, gdy chcemy zapewnić bezpieczne warunki pracy. Co to jest mata ESD?
Co to jest mata ESD?
Mata antyelektrostatyczna (ESD) to specjalny rodzaj maty, który jest wykorzystywany w strefach EPA (ang. Electrostatic Protected Area) w celu zapobiegania powstawaniu wyładowań elektrostatycznych. W strefach EPA, gdzie wykonuje się prace na wrażliwych na ESD urządzeniach, takich jak elektronika, komputery czy urządzenia medyczne, wyładowania elektrostatyczne mogą prowadzić do poważnych problemów np. do: uszkodzenia sprzętu lub w skrajnych przypadkach, uszczerbku na zdrowiu pracowników.
Mata antyelektrostatyczna jest swego rodzaju posadzką antyelektrostatyczną, ale tylko w danym miejscu. Ma ona za zadanie rozproszenie lub odprowadzenie nadmiaru ładunków elektrostatycznych z ciała osoby stojącej na niej, zapewniając jednocześnie neutralizację elektrostatyczną na powierzchni maty. W ten sposób, maty antyelektrostatyczne służą jako bariera, która chroni wrażliwe urządzenia przed ESD.
Maty ESD mogą również służyć do ochrony samych elementów / komponentów wrażliwych na wyładowania elektrostatyczne. W tym celu stosuje się specjalny rodzaj mat ESD układanych np. na blacie stanowiska roboczego lub regałach magazynowych.
Kontrola Maty ESD – czy trzeba? Jak często?
Ważne jest, abyśmy regularnie badali maty antyelektrostatyczne w celu upewnienia się, czy spełniają swoją rolę i są w pełni skuteczne. Faktycznie, z czasem, każdy materiał ulega zużyciu, czy zabrudzeniu i może zatracić swoje pierwotne właściwości. Badania mat antyelektrostatycznych powinniśmy przeprowadzać regularnie i powinny obejmować kontrolę ich właściwości elektrostatycznych, a także weryfikację ich stanu technicznego/wizualnego.
Podczas badań, maty antyelektrostatyczne są testowane pod kątem ich rezystancji do uziemienia. Pozwala to na określenie, czy maty są w stanie skutecznie odprowadzać nadmiar ładunków elektrostatycznych. Testy te są przeprowadzane przy użyciu specjalnych mierników, które spełniają odpowiednie normy i są regularnie kalibrowane. W przypadku, gdy rezystancja do uziemienia przekracza określony poziom, należy wymienić matę antyelektrostatyczną na nową lub podjąć inne działania zapobiegawcze.
Mata ESD – jakie powinna spełniać parametry?
Wartość rezystancji jaką ma spełniać Mata ESD określa norma PN EN 61340-5-1. Wskazuje ona, że wymagana jest rezystancja do uziemienia o wartości Ru mniejszej niż 1*10^9 Ohm.
Stan techniczny Maty ESD
Badania mat antyelektrostatycznych ESD powinny również obejmować weryfikację stanu technicznego maty. Możemy sprawdzić, czy mata jest równomiernie zużyta, czy ma uszkodzenia mechaniczne, takie jak: pęknięcia lub zadrapania. Tego typu uszkodzenia mogą wpłynąć na jej właściwości. W przypadku stwierdzenia uszkodzeń, matę należy wymienić na nową.
Podsumowując, mata antyelektrostatyczna jest bardzo ważnym elementem w strefach EPA, gdzie wykonywane są prace na wrażliwych na elektrostatykę urządzeniach. Jest to obok odpowiedniej posadzki i odzieży, kluczowy element ochrony przed ESD. Regularne badania mat antyelektrostatycznych są niezbędne dla zapewnienia ich skuteczności.
