Zabezpieczenia antyelektrostatyczne są, dla wielu obszarów, bardzo ważne. Nie tylko ze względu na bezpieczństwo użytkowników, czy gwarancje producentów, ale także sełnienie wymagań i regulacji prawnych. Jakie są wymagane parametry podłóg antystatycznych ESD? Przestawiamy podstawowe aspekty tego zagadnienia.
Przepisy prawne dla podłóg ESD
Podstawoym dokumentem regulującym kwestię podłóg antyelektrostatycznych jest:
OBWIESZCZENIE MINISTRA INWESTYCJI I ROZWOJU1) z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Polska norma PN-E-05204 (Ochrona przed elektrycznością statyczną — Ochrona obiektów, instalacji i urządzeń – Wymagania) wskazuje, że:
„3.1.2.3 Kontrola oporu upływu podłóg. Opór upływu podłóg należy kontrolować zgodnie z PN-92/E-05203”.
Norma do której się odnosimy, tj. PN-E-05203 (Ochrona przed elektrycznością statyczną — Materiały i wyroby stosowane w obiektach oraz strefach zagrożonych wybuchem — Metody badania oporu elektrycznego właściwego i oporu upływu) wskazuje, że:
„Opór upływu podłogi Ru mierzy się miedzy elektrodą dociskową a magistralą uziemiającą. Pomiar pierwszy należy wykonać po upływie 4 tygodni od ułożenia podłogi (posadzki, wykładziny itp.), następne – w odstępach rocznych.”
Wymagane parametry rezystancji podłóg
Drugim ważnym aspektem, są określone przez poszczególne normy parametry, jakie powinna spełniać posadzka, aby można było ją uznać za bezpieczną. Wymagane parametry podłóg antystatycznych ESD, dla poszczególnych obszarów, przedstawiono poniżej.
Strefy Elektroniczne / EPA
Wymagania dla wszystkich stref, w których znajdują się urządzenia elektroniczne narażone na wyładowania elektrostatyczne o napięciu równym lub większym 100V, zawarto w normie PN-EN 61340-5-1 (Elektryczność statyczna — Część 5-1: Ochrona przyrządów elektronicznych przed elektrycznością statyczną — Wymagania ogólne). Ze względu na poważne konsekwencje, do jakich mogą doprowadzić wyładowania elektrostatyczne, konieczna jest kontrola, przy pomocy 3 różnych badań.
Norma ta określa, że:
- Najwyższe napięcie, generowane na ciele ludzkim podczas chodzenia, powinno być mniejsze niż 100V. Pomiar tego napięcia, wykonuje się metodą „walking test”.
- Podłoga w strefie EPA, powinna spełniac poziom rezystancji Rg < 1 x 10^9 Ohm (rezystancja do uziemienia).
- Rezystancja w układzie człowiek/obuwie/podłoga, powinna wynosić Rg < 1 x 10^9 Ohm.
Norma PN-EN 61340-5-1 określa jaką metodologię badań należy stosować. Jako metodologię badań dla rezystancji do uziemienia podaje PN-EN 61340-4-1. Dla „walking test” oraz rezystancji w układzie człowiek/obuwie/podłoga powinno się wykonywać badanie według PN-EN 61340-4-5.
Wymagane parametry podłóg antystatycznych ESD dla obiektów medycznych
Równie ważnym obszarem, pod kątem kntroli ESD, są podłogi w placówkach opieki zdrowotnej. Wymagania dla obiektów medycznych, zostały okreslone w normie PN-EN 61340-6-1 (Elektryczność statyczna — Część 6-1: Kontrola elektryczności statycznej w opiece zdrowotnej — Wymagania ogólne dla placówek). Norma ta określa parametry antystatyczne na podanym poziomie:
- Rezystancja podłóg w obiektach medycznych, powinny wynosić Rg < 1 x 10^9 Ohm (rezystancja do uziemienia).
- Inne wymagania są jednak dla pomieszczeń, w których: stosowane są łatwopalne anestetyki, hiperbayczne systemy tlenowe, lub mechnizmy silnej elektryzacji. W tych przypadkach rezystancja powinna wynosić Rg < 1 x 10^6 Ohm (rezystancja do uziemienia).
Strefy niebezpieczne / zagrożone wybuchem
Strefy zagrożone wybuchem są szczególnie narazone na niebezpieczne skutki wyładowań elektrostatycznych. Dlatego tutaj, wymagania dotyczące parametrów podłogi są jeszcze bardziej restrykcyjne. Podstawową normą, okreslającą parametry podłog w strefach sagrożonych wybuchem jest PN-E 05204:1994 (Ochrona przed elektrycznością statyczną — Ochrona obiektów, instalacji i urządzeń — Wymagania).
Określenie wymaganych parametrów podłóg, zalezy jednak od kategorii danej strefy, oraz tego co będzie tam składowane.
- W strefach określinych jako 0 (Z0), podłogi powinny przewodzić ładunek, a jej opór powinien wynosic Rg < 1 x 10^6 (do uziemienia)
- W pozostałych strefach (1, 2, 20, 21, 22), podłogi mogą miec opór do upływu Rg < 1 x 10^9 (do uziemienia)
Należy pamiętać, że powyższe normy, mogą nie być jedynymi wytycznymi dla konkretnego obiektu. Faktycznie, poszczególni inwestorzy, mogą wymagać spełnienia dodatkowych norm. Mogą to być na przykład specjalistyczne wymagania dla konkretnego typu obiektu. Dlatego tak ważne jest, indywidualne podejście i rozpoznanie potrzeb klienta.
